ذره بین جزو
دستگاههای نوری است، که برای مشاهده اشیا به نحو مطلوب بکار میرود. برای رویت اجسام آنها را به چشم نزدیک میکنند اما در چشم این نزدیک سازی تا حداقل رویت برای چشم مقدور است. اگر به حداقل رویت برسیم باز هم جسم را به خوبی ببینیم از ذره بین استفاده میکنیم. پس ذره بین از جسم کوچک یک تصویر بزرگی ایجاد میکند و چشم به جای رویت خود جسم آن را از طریق تصویرش رویت می کنید. برای این منظور جسم را در فاصله کانونی ذره بین قرار میدهند تا تصویر مجازی بزرگی داشته باشند. بعضی از دستگاههای نوری مثل ذره بین و عینک
فقط از یک عدسی و برخی دیگر مانند
دوربین فیلمبرداری از عدسیهای متعدد تشکیل یافتهاند. کار ذره بین
درشت نمایی اجسام است.
توان:
در یک دستگاه نوری نسبت قطر ظاهری تصویر نهایی به طول شی را توان دستگاه مینامند، که قطر ظاهری بر حسب رادیان و طول شی بر حسب متر و توان بر حسب دیوپتر مطرح میشود.
فروغ ذره بین :
احتمالا ذره بین تمام نور داخل شده را عبور ندهد و به دلایلی جذب و ... نور را تلف کند. برای همین یک ضریب شفافیت برای
اسباب نوری تعریف میکنیم. ضریب شفافیت را فروغ ذره بین نیز میگویند.
درشت نمایی ذره بین :
درشت نمایی ذره بین عبارت است از نسبت
قطر ظاهری تصویر به قطر ظاهری شی واقع در نزدیکترین فاصله دید (بدون ذره بین). اما اگر مسیر پرتوها را رسم کنیم با استفاده از قواعد هندسی به راحتی میتوانیم رابطه درشت نمایی را ساده تر کرده و بر حسب فاصله کانونی بیان کنیم. بنابر این اگر
فاصله کانونی را با f و درشت نمایی را با G نشان دهیم، در این صورت درشت نمایی به صورت زیر خواهد بود.