گاهی اوقات برای مصارف ویژه ای باید آب معمولی خلوص بیشتری داشته باشد و مواد معدنی، املاح و مواد اضافی آن به طور کامل جدا شود. پس از عملیات تقطیر آب معمولی، محصول به دست آمده آب مقطری ست که می تواند درصدهای مختلفی با توجه به شرایط گوناگون داشته باشد. این آب مقطر می تواند با مایعات دیگر ترکیب شده و با توجه به درصد های آب مقطر و ترکیبات آن در مصارف متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد. از دستگاه تقطیر می توان برای تهیه آب مقطر استفاده کرد که این کار را از طریق عملیات تقطیر آب انجام می دهند. آب معمولی را در دیگ های تقطیر ریخته و در حرارتهای  بالا آن را می جوشانند تا آب مقطر تهیه کنند. آب در دمای صد درجه جوشیده و بخار می شود.  برای به دست آمدن آب مقطر بخار آب مربوطه را توسط لوله های مخصوصی به مخزن های جداگانه انتقال می دهند و در این مخزن ها بخار آب سرد شده و به مایع تبدیل می گردد. آب مقطر از نظر کیفیت تفاوت های بسیاری با آب معمولی دارد، گرچه ممکن است در ظاهر تفاوت چندانی با هم نداشته باشند. میزان ناخالصی های موجود در آب معمولی مهمترین تفاوت آن با آب مقطر است. مطمئنا ناخالصی های آب معمولی بسیار کم خواهد شد، هنگامی که آن را تقطیر کنند. بهتراست بدانید که نوشیدن آب مقطر ضرری برای انسان ندارد، ولی ادامه این عمل ممکن است فرد مصرف کننده را دچار سوء حاضمه کند، زیرا املاح کافی در آب مقطر وجود ندارد.

تفاوت آب مقطر یک بار تقطیر با آب مقطر دیونیزه:

آب یکی از پرمصرف ترین مواد استفاده شده در محیط آزمایشگاه است. به دلیل داشتن املاح بسیار و درصد خلوص پایین آب معمولی نمی توان از آن در محیط آزمایشگاهی استفاده کرد. بنابراین با ایجاد تغییراتی در آب معمولی آن را برای استفاده در آزمایشگاه مناسب می کنند. آب دیونیزه آبی ست که تحت شرایط و فرآیند خاص برای استفاده آزمایشگاهی تهیه می شود. آب مقطری که یک بار مراحل تقطیر را سپری کرده آب مقطر یک بار تقطیر است. در رابطه با تفاوت آب مقطر یکبار تقطیر با آب مقطر دیونیزه ابتدا باید بدانید که آب مقطر یکبار تقطیراز طریق دستگاه تقطیر و روش تقطیر آب مقطر بدست می آید. در حالی که آب دیونیزه به وسیله یونیزه کردن آب در فرآیند جداگانه و پیچیده تری حاصل می گردد. کاربرد آب مقطر و آب دیونیزه با یکدیگر تفاوت دارد. کاربرد های مهم آب مقطریک بار تقطیر عبارتند از حلال محلول، استاندارد کالیبراسیون، بلوک های تحلیلی، استرلیزاسیون تجهیزات و تمیز نمودن ظروف آزمایشگاهی است. در حالی که کاربرد آب دیونیزه شامل اتوکلاوهای میکروبیولوژی، برنامه های سرد سازی، آزمایشات شیمی دارای ترکیبات یونی، آماده سازی حلال و ساخت باتری و همچنین شست و شوی نهایی ظروف آزمایشگاهی می باشد.  

ویژگی آب مقطر:

حتما شما تا کنون اسم آب مقطر را بارها شنیده اید یا شاید حتی کار کردن با آن را در آزمایشگاه تجربه کرده اید، ولی آیا تاکنون این سوال برای شما پیش آمده است که واقعا آب مقطر چیست و چگونه تهیه می شود و چه تفاوتی با آب معمولی دارد؟ آیا تاکنون این سوال را از خود پرسیده اید که چرا در آزمایش ها از آب مقطر استفاده می شود؟ با استفاده از روش تقطیر بسیاری از ناخالصی های آب مقطر گرفته می شود. آب معمولی حاوی املاح و یون هایی با سختی موقت و دایم بوده که به طور طبیعی در آن یافت می شوند. با جوشاندن آب معمولی و انتقال آن به درون ظرفی دیگر می تواندی آب مقطر تهیه کنید. در صورت سرد شدن بخار آب حاصله بخار به مایع تبدیل شده و آب مقطر به دست می‌آید. آب مقطر با خواص بهتری را می توانید با تکرار عمل تقطیر به دست بیاورید. تاریخچه استفاده از آب مقطر 200 سال پس از میلاد مسیح بوده که برای تهیه آب نوشیدنی در زمان های کم آبی و خشکسالی، از تقطیر آب دریا استفاده می کردند.

تفاوت آب مقطر با آب دیونیزه:

نوع دیگر آب مورد استفاده  در آزمایشگاه ها آب دیونیزه می باشد. آب مقطر را توسط دستگاه های آب مقطرگیر تهیه می ‌کنند و تفاوت آب مقطر و آب دیونیزه در میزان درصد خلوص آن ها است. به کمک شیلنگی از دستگاه این آب خارج شده و در ظرف استریل جمع آوری می گردد. به این صورت آب مقطر فاقد املاح نمکی به دست می آید، ولی آب دیونیزه نسبت به آب مقطر دارای درجه خلوص بالاتری بوده و از دستگاه دیونایزر برای تهیه آن استفاده می شود. این دستگاه  دارای ستون هایی از رزین با بارهای مثبت و منفی بوده که یون های مثبت و منفی آب توسط این رزین ها گرفته می شود کاربرد آب دیونیزه در واکنش های بسیار حساس و مهم بوده و تهیه آن گران می باشد. 

کاربرد آب مقطر در آزمایشگاه:

برای استفاده از آب مقطر در آزمایشگاه از وسیله ای به نام پی ست استفاده می ‌شود. کاربرد آب مقطر در آزمایشگاه به عنوان حلال و ماده اولیه برای شرکت در واکنش های شیمیایی، ماده واسطه برای خارج کردن مواد ناخواسته و همچنین بستر یا محیط واکنش است. PH آب مقطر خنثی و در حدود هفت بوده و رسانایی ویژه آن برعکس مقاومت بسیار کم است. به دلیل این که رسانایی الکتریکی آب با انحلال نمک های در آن افزایش می‌یابد. دمای جوش آب مقطر پایین تر از آب ‌های طبیعی بوده و به دلیل عدم وجود مواد محلول، خاصیت به خورندگی ندارد. دیگ بخار با رسوب کربنات ها، سولفات ها و نیترات ها و دیگر یون‌های محلول در آب، بعد از مدتی جرم گرفته و باید تمیز شود.  باید توجه کنید، نوشیدن آب مقطر به دلیل از دست دادن یون های موجود مانند آب معمولی مطلوب و گوارا نیست. روش های تولید آب مقطر عبارتند از عبور آب از روی رزین، جوشاندن و تقطیر کردن، تصفیه به وسیلهٔ فیلترهای اسمز معکوس و نانو فیلتراست.