متانول
متانول ، متیل الکل ، الکل متیلیک ، کاربینول یا الکل چوب که سادهترین نوع الکلهاست با فرمول شیمیایی CH۳OH شناخته میشود. متانول از فعالیت بیهوازی گونههای زیادی از باکتریها تولید میشود و در نتیجه مقدار اندکی از بخار متانول وارد جو میشود و پس از چندین روز بهوسیله اکسیژن و با کمک نور خورشید اکسید شده به آب و دی اکسید کربن تبدیل میگردد. البته در فرایند سوختن متانول هم از نظر مواد بدست آمده چنین اتفاقی رخ میدهد ولی بسیار سریعتر. در ضمن شعله سوختن متانول بیرنگ است و باید مراقب باشیم تا با شعله آن دچار سوختگی نشویم.
۲CH۳OH + ۳ O۲ → ۲ CO۲ + ۴ H۲O
در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، «ماتیاس پیِر»، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و H۲ که از کُک به دست میآید) تولید کرد. در این فرایند، از کروماتِ روی به عنوان کاتالیزور استفاده میشد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰-۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتیگراد انجام میگرفت. در شیوۀ مدرنِ تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده میشود که در فشارهای پایین عمل میکنند و کارایی مؤثرتری دارند.
امروزه گاز سنتز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال به دست نمیآید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰-۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتیگراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید میشود. CO و H۲ تولید شده، تحت تأثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده، متانول ایجاد میکنند. این کاتالیزور نخستین بار در سال ۱۹۶۶ توسط ICI استفاده شد. این واکنش در فشار ۵۰-۱۰۰ اتمسفر و دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد صورت میگیرد.
روش دیگر تولید متانول، واکنش دیاکسیدکربن با هیدروژن اضافی است که تولید متانول و آب میکند.
خصوصیات:
فرمول مولکولی : CH4O
جرم مولی : ۳۲٫۰۴ g mol−1
شکل ظاهری :Colorless liquid
چگالی :0.7918 g cm−3
دمای ذوب :−۹۸ تا −۹۷ درجه سلسیوس (−۱۴۴ تا −۱۴۳ درجه فارنهایت; ۱۷۵ تا ۱۷۶ کلوین)
دمای جوش :
65 °C, 338 K, 149 °F
log P-0.69
فشار بخار :13.02 kPa (at 20 °C)
اسیدی : (pKa)15.5[۲]
گرانروی :5.9×10−4 Pa s (at 20 °C)
لحظهٔ دوقطبی : 1.69 D