هیدروژن پراکسید یا آباکسیژنه (H۲O۲) یک اکسنده متداول است که به عنوان سفیدکننده استفاده میشود.آب اکسیژنه برای حذف مواد آلی و معدنی که موجب فاسد شدن آب استخر میشوند بکار میرود. هیدروژن پراکسید سادهترین پراکسید است (پراکسیدها ترکیباتی هستند که دارای یک پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن هستند)
آب اکسیژنه خالص H۲O۲ یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ میباشد و با زحمت زیاد میتوان آن را تهیه نمود. آب اکسیژنهای که در داروخانهها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته میشود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که %۳ آن آب اکسیژنه است، مانند آب بیرنگ و بیبوست، مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است. این مایع اکسیدکنندهای قوی است.
تجزیه این ماده باعث ایجاد رادیکالهای OH میشود که بیش از چند ثانیه در دسترس نمیباشند و در این مدت با خاصیت شدید اکسیدکنندگی خود، مواد آلی و معدنی را اکسید میکند.
خصوصیات آب اکسیژنه
به مرور آب اکسیژنه تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن میگردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر از محیط خنثی صورت میگیرد. همچنین در نور یا گرما تجزیه میشود بنابراین باید در ظرف کدر و دور از گرما نگهداری شود. اگر مدت مدیدی آب اکسیژنه را انبار کنند، ممکن است کاملاً تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع میگردد مانند گرد بیاکسید منگنز و گرد فلزات.
اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پایدارکننده مانند اسید فسفریک، اوره، اسید بنزوئیک و نظیر آنها بیفزایند، عمل تخریب بسیار کند میگردد. آب اکسیژنه اثر میکروب کشی ، بوبری و سفیدکنندگی دارد چنانکه اگر یک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسیژنه قرار دهیم پس از چند روز محتویات ظرف کاملاً بیبو است و بوی گندیده نمیدهد. آب اکسیژنه رنگها را نیز تخریب میکند به همین دلیل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بیرنگ میشود.
خصوصیات
فرمول مولکولی :2(HO)
جرم مولی : 34.0147 g/mol
شکل ظاهری : Very light blue color; colorless in solution
بوی :slightly sharp
چگالی : 1.110 g/cm3 (20 °C 30-percent)
1.450 g/cm3 (20 °C pure)
دمای ذوب :−۰٫۴۳ درجه سلسیوس (۳۱٫۲۳ درجه فارنهایت; ۲۷۲٫۷۲ کلوین)
دمای جوش
150.2 °C, 423 K, 302 °F
انحلالپذیری در آبامتزاج
انحلالپذیری :soluble in اتر، الکل
insoluble in petroleum ether
اسیدی : (pKa)11.75
ضریب شکست : (nD)1.4061
گرانروی :1.245 cP (20 °C)
لحظهٔ دوقطبی : 2.26 D