تجهیزات آزمایشگاهی برای آموزش راحت تر اصول آزمایشگاهی به دانش آموزان و دانشجویان بیشتر در مدارس و دانشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند. اکثر دانشجویان رشته های پزشکی، شیمی یا رشته های موبوط به آزمایشگاه از این تجهیزات استفاده می کنند، همچنین نحوه عملکرد و نوع کاربرد این وسایل آزمایشگاهی را به درستی فرا می گیرند. با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی نمونه های آزمایشگاهی کافی گرفته شده و پس از آن تشخیص و درمان بیماری صورت می گیرد. از آزمایشگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی بیمارستان های دولتی و خصوصی مختلف متناسب با شرایطشان استفاده می کنند. این بیمارستان ها در صورت نیاز برای انجام آزمایش های مربوط به بیماران باید مجهز به تجهیزات آزمایشگاهی باشند تا هیچ گونه مشکل خاصی برایشان به وجود نیاید. انجام آزمایشات با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی دقیق نتایج بهتر و قابل اطمینان تری را به همراه دارد. استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی مدرن و با کیفیت موجب دقیق تر شدن جواب نهایی آزمایشات می گردد. تجهیزات آزمایشگاهی استفاده شده در آزمایشگاه ها را می توان به دسته های مختلف تقسیم بندی کرد. این دسته بندی ها شامل موارد زیر می شود:

• سکوبندی یا رویه ( سینک آزمایشگاهی، کابیت آزمایشگاهی و غیره)
• دستگاه های عمومی و اختصاصی آزمایشگاهی
• وسایل و لوازم آزمایشگاهی
• هود آزمایشگاهی
• دوش و چشم شوی آزمایشگاهی برای حفظ سلامت و ایمنی کارکنان آزمایشگاه

این موارد در آزمایشگاه ها مهم و ضروری بوده و باید به آن ها توجه کافی کرد.

کاربرد تجهیزات آزمایشگاهی :

کاربردهای مختلف تجهیزات آزمایشگاهی عبارتند از:

• سکوی بندی: معمولا به سکوبند در آزمایشگاه ها توجه چندانی نمی شود. یکی از مهمترین تجهیزات ضروری در آزمایشگاه ها سکوبندی است. سکوبند دارای انواع مختلفی نظیر یک طرفه، دو طرفه، شلف وسط و کناری، قفسه دیواری و غیره است. از تجهیزات مورد نیاز در هر آزمایشگاهی کابینت، سینک و میزآزمایشگاهی می باشد. با استفاده از این تجهیزات می توان آزمایش ها را با دقت بیشتری انجام داد.
• هود آزمایشگاهی: بیشتر از مواد شیمیایی، اسیدی و بازی در آزمایشگاه ها استفاده می شود. انجام برخی آزمایش ها موجب تولید بخارهایی از ترکیب مواد سمی شده که می تواند به کارکنان آزمایشگاه آسیب های جدی وارد نماید. بنابراین هود یکی از تجهیزات آزمایشگاهی لازم و ضروری در هر آزمایشگاه می باشد. با استفاده از هود بسیاری از مواد سمی و آلوده از محیط خارج شده و هوای داخل آزمایشگاه پاک و تمیز می گردد. برخی از انواع هود ها شامل هود سقفی، هود بیرونی، هود لامینار، هود شیمیایی و غیره است.
• دستگاه آزمایشگاهی: برای انجام اندازه گیری های ph، انجام تست و آنالیز نیاز در آزمایشگاه ها نیاز به استفاده از دستگاه های قوی و دقیق می باشد. این دستگاه ها در آزمایشگاه های عمومی و تخصصی مختلف بوده و چند نمونه از این دستگاه ها در تمامی آزمایشگاه ها لازم و ضروری است. از جمله این دستگاه ها عبارتند از اتو کلاو، آون، انکاباتور، هات پلیت مگنت و غیره می باشد.
• لوازم آزمایشگاهی: از ظروف شیشه ای در آزمایشگاه بسیار استفاده شده که این ظروف شیشه ای از وسایل و لوازم آزمایشگاه محسوب می شوند. از این ظروف می توان به بشر، آلون، چراغ های گازی، چراغ الکلی و غیره اشاره کرد. این لوازم و تجهیزات معمولا در هر آزمایشگاهی موجود هستند.
• دوش و چشم شوی: در محیط آزمایشگاهی به دلیل سرو کار داشتن برخی از کارکنان با مواد خطرناک و سمی ممکن است دچار آسیب شوند. بنابراین به طور مداوم باید از دوش و چشم شوی آزمایشگاه استفاده کنند تا از آسیب های احتمالی جلوگیری شود.

در آزمایشگاه ها برخی تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی کاربرد بیشتری نسبت به بقیه دارند. این لوازم آزمایشگاهی کاربردی شامل میکروسکوپ آزمایشگاهی، تانک ازت مایع آزمایشگاهی، ترازوی آزمایشگاهی، شیشه آلات آزمایشگاهی، میز کار آزمایشگاهی، آب مقطر گیری، هود آزمایشگاهی،  ph     متر، کرایواسپری، ec متر و TDSمتر، دماسنج ورطوبت سنج، فور (آون)، انکوباتور،هات پلیت، سانتریفیوژ، رفراکتومتر، التراسونیک، بن ماری، شوف بالن، پمپ خلا آزمایشگاهی و غیر هستند. معمولا تجهیزات آزمایشگاهی پرکاربرد با کیفیت، هزینه های بالاتری هم دارند ولی می توان اطمینان داشت که از دقت بیشتری برخودار هستند. باید بدانید که اگر دستگاه های بی کیفیت و ارزان قیمت خریداری می کنید، دیری نخواهد گذشت که هزینه های اضافی بر عهده شما می افتد. همچنین در انجام آزمایشات دچار مشکل می شوید و آزمایشات انجام شده از دقت کافی برخوردار نخواهند بود. تهیه و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی اهمیت زیادی داشته که این امر بر عهده مسئول آزمایشگاه قرار دارد.

تنوع و تعداد تجهیزات آزمایشگاهی :

باید متناسب با فهرست انواع آزمایش های انجام شده و حجم کاری در آزمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی را تهیه کرد. اگر آماده سازی و ارسال نمونه برای انجام آزمایش در آزمایشگاه نیازمند تجهیزات خاصی است باید توسط مسئول آزمایشگاه فراهم شود. باید تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی متناسب با اهداف و نیازهای از پیش تعیین شده در آزمایشگاه باشد. لزوما تجهیزات پایه ای که در ابتدای تاسیس باید در آزمایشگاه وجود داشته باشد، ضمیمه گردد. به تاییدیه های معتبر کارکرد و گواهی های مربوط به ایمنی تجهیزات آزمایشگاهی هنگام خرید توجه کنید. مشخص بودن ملاک انتخاب تامیین کنندگان تجهیزات آزمایشگاهی بسیار مهم و ضروری است و باید خرید آن ها از تامین کنندگانی باشد که به طور قانونی ثبت شده و مورد ارزیابی قرار گرفته اند. انتخاب تامین کنندگان می تواند ملاک هایی مانند کیفیت محصول عرصه شده، به روز بودن تکنولوژی، خدمات مناسب پس از فروش، حسن سابقه، دارا بودن تادییه آزمایشگاه رفرانس، در دسترس بودن، توانمندی علمی شرکت پشتیبان، شرایط تحویل یا بسته بندی مناسب و نحوه همکاری مالی و غیره داشته باشد. الزامات مورد نیاز و ضروری برای نصب دستگاه آزمایشگاهی شامل شرایط محیطی مورد نیاز در محل نصب ( از نظر دما، رطوبت، نور، تهویه، گردو غبار، ارتعاش و غیره)، شرایط فنی و امکانات جانبی مورد نیاز ( منبع الکتریسیته، آب، گاز، فاضلاب و غیره)، شرایط ایمنی ( تشعشعات، پسماند، الکتریسیته و غیره ) براساس توصیه های سازنده است. این نکات از موارد لازم و مهم بوده که باید هنگام نصب و استقرار تجهیزات آزمایشگاهی مورد توجه قرار داد.